สภาน้ำชาย่านช้างคลาน
อีกหนึ่งเวทีความคิด - วิถีชุมชนมุสลิมเชียงใหม่
โดย ชุมพล ศรีสมบัติ 
ถ้าจะพูดถึงร้านน้ำชา โรตี ในเชียงใหม่ ต้องยกให้ ย่านช้างคลาน หากจะนับจำนวนร้านน้ำชา โรตี มีร้านหลักๆ ประมาณ 4-5 ร้าน หรืออาจมากกว่านั้น
หนึ่งในจำนวนนั้น คือ ร้านสภาน้ำชา หรือ ร้านลุงศรี ตั้งอยู่บริเวณหน้าโรงเรียนวิชัยวิทยา ซึ่งทุกคนเรียกจนติดปากสำหรับคนรุ่นเก่า ปัจจุบันท่านได้กลับคืนสู่ความเมตตาของอัลเลาะห์ไปแล้ว นอกจากนี้ยังมี ร้านอ้าย(พี่) แดง หรือ ร้านมารียะ ปากซอยมัสยิดช้างคลาน ปัจจุบันร้านแห่งนี้ได้ย้ายไปเปิดซึ่งห่างกันไม่มากนัก
ร้าน มุสตาฟา ตรงข้ามโรงแรม อัลฟารุค ส่วนอีกร้านซึ่งอยู่ตรงข้ามร้านมุสตาฟา ชื่อร้านพี่ตุ้ม ร้านนี้ นับว่าเป็นร้านเก่าแก่ของชุมชนแห่งนี้เช่นกัน
ปัจจุบัน ร้านของพี่น้องมุสลิมพม่า มาเปิดให้บริการอีกหลายร้าน ซึ่งแต่ละร้าน ก็มีกลุ่มลูกค้าขาประจำของตนเอง ยิ่งในยามเช้า ทุกร้านจะเนืองแน่นคึกคักไปด้วยขาประจำ นับเป็นกิจวัตรประจำวันของพี่น้องมุสลิมในย่านช้างคลาน อีกทั้งยังมีพี่น้องต่างศาสนิก มาร่วมสนทนาพูดคุยกันอย่างถูกคอ และเป็นที่รู้กัน กลุ่มใครกลุ่มคนทีมีแนวคิดเดียวกัน ก็จะหากันได้ไม่ยาก ว่าเขาควรจะไปนั่งร้านไหน 
ชายมุสลิมวัยกลางคนหนึ่งในสมาชิกสภากาแฟร้านมุสตาฟา บอกว่า ผู้คนหลากหลายอาชีพ จะมารวมกลุ่มนั่งจิบน้ำชา กินโรตี ร่วมเสวนา คุยได้ทุกเรื่อง แล้วแต่ใครนำประเด็นอะไรมาพูดคุย ร้านน้ำชาเป็นดั่งสภาของชุมชน มีการถกเถียงกัน วิเคราะห์เรื่องราวในประเด็น ต่าง ๆ อย่างเอาจริงเอาจัง ดูแล้วน่าสนใจ
“ปัญหาที่พวกเขาถกเถียงกันบนโต๊ะน้ำชา มีให้ฟังเกือบทุกเรื่อง ทั้งเรื่อง ศาสนา วัฒนธรรม การเมือง แต่ละคนจะมีมุมมองและแนวคิดวิเคราะห์ ไม่ต่างกับ นักวิชาการ นักข่าวหรือนักการเมือง”
เขาบอกว่า บรรยากาศการเสวนารอบวงน้ำชาจะมีทั้งฝ่ายค้าน ฝ่ายรัฐ นัวเนียกันไปหมด บางคน แบ่งสี แบ่งฝ่าย เถียงสู้ไม่ได้ก็เดินหนี พรุ่งนี้มาคุยกันใหม่ ดูเป็นธรรมชาติของความเป็นคนยิ่งนัก 
สภาน้ำชา ในชุมชนมุสลิมช้างคลาน ถือได้ว่าเป็น ศูนย์เรียนรู้และการแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสารของผู้คนใน ชุมชนและคนต่างพื้นที่ หรือเป็นแหล่งข่าวของเจ้าหน้าที่ของรัฐที่เข้ามาหาข่าว มากไปกว่านั้นยังเป็นเวทีพบปะของคนในชุมชนจากหลากหลายประเด็นของบรรยากาศร้านน้ำชา
นิกร ใบนานา นักข่าวอิสระในจังหวัดเชียงใหม่ หนึ่งในขาประจำร้านน้ำชาย่านช้างคลาน บอกว่า เขามานั่งร้านน้ำชา จนเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตไปแล้ว ได้รู้จักเพื่อนใหม่ๆ เจอตั้งแต่ ยาจกยันเศรษฐี นักการเมือง ตำรวจ ทหาร
“ ร้านน้ำชา ได้อะไรมากกว่าที่คิด มีความหลากหลายทางความคิด ได้แลกเปลี่ยน ได้เสวนารู้จักนิสัยพฤติกรรมของผู้คนที่เขามาร่วมดื่ม ร่วมพูดคุย เปรียบเสมือนโรงเรียนนอกตำราอีกแห่งหนึ่ง แต่เป็นโรงเรียนที่ได้เรียนรู้กับความคิด คำพูด พฤติกรรม ของผู้คน ผมจึงใช้เวลาส่วนใหญ่ในร้านน้ำชาในย่านนี้ ” นิกร กล่าว
ถามว่าเขาชอบสนทนาแนวไหน เขาบอกว่า สนใจเรื่องการเมือง โดยถือโอกาสนี้เสาะแสวงหามุมมองทางการเมืองของคนท้องถิ่น ในฐานะคนทำงานอยู่กับหนังสือพิมพ์ชอบดูผู้คน คนแปลกหน้า คนต่างถิ่น ส่วนในเรืองศาสนา ก็มีการคุยกันบ้างไม่มาก เพราะเป็นเรืองละเอียดอ่อน
ขณะที่ เลิศ ชัยคำ พ่อค้าย่านตลาดไนท์พลาซ่า เป็นอีกหนึ่งสมาชิกร้านน้ำชาย่านช้างคลาน บอกว่า ทุกครั้งที่มาก็จะสลับสับเปลี่ยนร้านแล้วแต่สถานการณ์ และกลุ่มวงเสวนาส่วนใหญ่จะมาจิบน้ำชาเพราะร้านน้ำชาเป็นสถานที่พบปะพูดคุย เสวนาระหว่างเพื่อนพ้องน้องพี่ รวมถึงเพื่อนใหม่บ้างบางครั้ง ใช้เป็นสถานที่นัดพบระหว่างเพื่อนฝูง ปรึกษาหารือในเรืองราวต่าง ๆ
ถามว่าได้อะไรจากวงน้ำชา เลิศ บอกว่า เห็นพฤติกรรมของคน บางคนก็จริงจังในเรืองของการสนทนา บางคนผ่านมาแล้วก็ผ่านไปพูดจบก็จากไป ได้อะไรหลายๆ อย่าง ในการพูดคุย ไม่ว่าสถานการณ์ เรื่องราวใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ และนอกพื้นที่ บางแห่งมีความขัดแย้งที่เป็นประเด็นพูดคุยไม่รู้จบ บางเรื่องราวเราก็ยังไม่เคยได้ยิน บางเรืองราวที่ได้ยินเป็นเรื่องที่เราลืมไปแล้ว แต่ก็ได้กลับมาทบทวน
“แล้วแต่โอกาสครับ ดูอารมณ์ของตัวเองด้วย ที่จำเป็นต้องมาคือ มีเพื่อนฝูงมาเยือน ก็นัดดื่มชากัน ถือได้ว่าเป็นการสร้างความสัมพันธ์ กับพี่น้องได้ในระดับหนึ่ง” เลิศ บอกถึงเหตุผลการมาร้านน้ำชา
ถามว่าชอบการสนทนาในแนวไหน เขาบอกว่า ขึ้นอยู่กับบรรยากาศและบริบทของร้านนั้นๆ บางที่ก็ต้องไปตามประเด็นที่เขาตั้งกันไว้ก่อน ถ้ามีแขกหรือพี่น้องมาเยือน เราก็มีประเด็นที่ต่างกันไป ซึ่งจะหาบรรทัดฐาน หรือ ประเด็นหลักคงไม่ได้ แม้ว่าประเด็นเปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์ แต่ส่วนใหญ่วงน้ำชายังเป็นกลุ่มเดิม สับเปลี่ยนเวียนวน จนเป็นวิถีของคนในชุมชนก็ว่าได้
ร้านน้ำชาย่านช้างคลาน จึงเป็นอีกวิถีของคนที่นี่ หากใครสนใจเรื่องราวแบบบ้านๆ ข้อมูลดิบๆ ลองแวะมาสัมผัสบรรยากาศสภาน้ำชาเชียงใหม่กันนะครับ
ตีพิมพ์ครั้งแรก : นิตยสาร ดิ อะลามี่ ฉบับเดือนพฤษภาคม 2558
