ย้อนรอยองค์กรปลดปล่อยสหปัตตานี(พูโล)
สำนักข่าวอะลามี่ : ย้อนรอยการกำดนิดขบวนการพูโลในประเทศไทย ซึ่งถูกทางการไทยขึ้นบัญชีดำว่าเป็นองค์กรนอกกฎหมาย แม้ว่าที่ผ่านมาพูโลจะพยายามเคลื่อไหว แต่ก็ไม่ได้รับการยอมรับจากรัฐบาลไทย จึงพยายามเคลื่อนไหวนอกประเทศ
(ธงขององค์กรกู้เอกราชสหปาตานี พ.ศ 2532 - 2548)
องค์กรปลดปล่อยสหปัตตานีหรือพูโล (อังกฤษ: Patani United Liberation Organization) ก่อตั้งเมื่อ 22 มกราคม พ.ศ. 2511 โดย ตวนกูบีรอ กอตอนีลอ หรือ อดุลย์ ณ วังคราม บัณฑิตจากอินเดีย ได้รวมเพื่อนๆ จัดตั้งองค์กรนี้ที่ซาอุดิอาระเบีย การดำเนินงานในระยะแรกเน้นการปลุกระดมมวลชนโดยมีกลุ่มเป้าหมายที่ผู้นำศาสนาและผู้นำท้องถิ่น
พูโลจัดตั้งกองกำลังติดอาวุธสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2519 ผู้นำกองกำลังที่สำคัญมีหลายคน เช่น หะยียูโซะ ปากีสถาน และ หะยีสะมะแอ ท่าน้ำ มีการส่งเยาวชนไปฝึกวิชาทหารและการก่อวินาศกรรมที่ลิเบียและซีเรีย องค์กรเริ่มมีปัญหาจากการปราบปรามของรัฐ และนโยบายใต้ร่มเย็นในช่วงหลัง จน พ.ศ. 2525 จนนำไปสู่การแตกแยกภายในองค์กร
(ตราพูโลจากเว็บไซต์พูโล เริ่มใช้ปี 2548 มีดาวห้าดวง)
ต่อมา ขบวนการพูโลได้มีการแยกตัวเป็นพูโลเก่าและพูโลใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2528 ดร.ฮารง อเมริกา หรือ ฮารง มูเล็ง บังคับให้ ตวนกูบีรอกอตอนี ลาออก หะยีสะมะแอ ท่าน้ำ ที่อยู่ฝ่าย ตวนกูบีรอ ไม่พอใจ จึงเริ่มมีการแข็งข้อ
ต่อมา พ.ศ. 2531 ดร.ฮารง ถูกกดดันให้ลาออกจากตำแหน่ง ผลของความขัดแย้งนี้ ทำให้ หะยีสะมะแอ แยกไปจัดตั้งกลุ่มอาบูยาบาล เมื่อ พ.ศ. 2532
พูโลใหม่
ดร.ฮารงและ หะยีฮาดี บินรอซาลี ได้ปรับองค์กรใหม่เปลี่ยนชื่อและสัญญลักษณ์ขององค์กร จน พ.ศ. 2536 หะยีดาโอ๊ะ ท่าน้ำ กับหะยีสะมะแอ ขัดแย้งกัน หะยีดาโอ๊ะหนุน ดร.ฮารง ให้แยกมาจัดตั้งพูโลใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2538 จน พ.ศ. 2541 พูโลใหม่ ประสบปัญหาเมื่อสมาชิกระดับแกนนำหลายคนถูกจับกุมรวมทั้งหะยีดาโอ๊ะ บางส่วนทยอยออกมอบตัว
ปัจจุบันการต่อสู้ด้วยอาวุธของพูโลใหม่เหลือไม่มากนัก ส่วนใหญ่อยู่ในเขตจังหวัดนราธิวาสและยะลา กลุ่มนี้อยู่ภายใต้การนำของคณะกรรมการที่มี่จำนวนประมาณ 20 คน มี หะยีฮาดี บินรอซาลี เป็นผู้นำ และไม่มีผู้ใดปรากฏในสื่อมวลชน นอกจาก ลุกมาน บิน ลีมา ที่มีฐานเคลื่อนไหวในสวีเดน มีเว็บไซต์เป็นของตนเองคือ pulo.org
พูโลเก่า
กลุ่มของตนกูบีรอ ได้รับการเรียกขานว่าพูโลเก่า ซึ่งแม้กลุ่มของ ดร.ฮารง จะแยกออกไปแล้ว แต่กลุ่มนี้ก็ยังมีความขัดแย้งภายในอยู่ระหว่างฝ่ายการเมืองและฝ่ายทหาร
พูโลผสม
ในวันที่ 1 พฤษภาคม 2548 พูโลเก่าและใหม่ ได้ประชุมและลงมติให้ทั้งสองกลุ่มรวมตัวกันเป็นหนึ่งเดียวอีกครั้ง โดยมี นายกัสตูรี มะห์โกตา ในสวีเดนเป็นโฆษก
ล่าสุดเมื่อเร็วๆนี้ นายกัสตูรี่ ไประกาศผ่านเวปไซด์ของพูโล ว่าตนเองได้รับการแต่งตั้งเป็นประธานบวนการพูโล ถัดจากนั้นไม่กี่วันแกนนำของพูโลก็ออกมาปฎิเสธ การแต่งตั้งกัสตูรี่ เป็นประธ่นขบวนการ และประกาศไม่ยอมรับตำแหน่งของกัสตูรี
ที่มา : จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี